قانون تجارت، ساختارهایی را تعریف میکند که به افراد کمک میکند یک شرکت را ثبت کنند و تجارت خود را انجام دهند. از جمله این موارد: شرکت تضامنی است. مشارکت در این ترکیب به این معنی است که هر یک از اعضا حق دریافت کلیه مطالبات را دارد و همچنین مسئول پرداخت کلیه بدهی ها میباشد. مواد ۱۱۶ تا ۱۴۰ قوانین مصوبه تجارت مربوط به شرکت های تضامنی است که آن را توصیف میکند. امروزه تجارت در تمامی ابعاد اقتصادی فراگیر شده است و از این رو لازم است بدانید که چگونه میتوانید از قالب شرکتی برای معاملات اقتصادی خود استفاده کنید و با قوانین مرتبط با ساختار انواع آن آشنا شوید. با همه این اوصاف، در این مقاله تمامی موارد مربوط به شرکت تضامنی توضیح داده خواهند شد. همچنین نیز میتوانید امور مربوط به شرکت و مجموعه های تضامنی و نیز امور ثبتی خود را به مجموعه حرفه ای ثبت کسرا واگذار کرده تا مطلوبترین نتیجه را دریافت کنید.
مفهوم شرکت تضامنی
شرکت هایی که به نام خاص و جهت فعالیت های تجارتی بین بیش از یک نفر و با مسئولیت تضامنی ایجاد شده است، تضامنی نامیده میشوند. در زمانی که دارایی شرکت تضامنی برای پرداخت بدهی ها کافی نباشد، یکی از شرکا باید تمامی دیون را پرداخت کند. کلیه قراردادهایی که برعکس منعقد شده باشد در مقابل اشخاص ثالث و طلبکاران باطل تلقی میشود و ارزشی نخواهد داشت. پس به همین دلیل شرکای تضامنی مسئول پرداخت کلیه بدهی های شرکت میباشند. مسئولیت تضامنی به این معناست که در صورت مواجه شدن با کمبود بودجه هر شریک به تنهایی در مقابل طلبکاران مسئول بوده و کلیه پرداختی ها را باید ضمانت کند. مثلاً شرکتی که بین ۵ نفر با سرمایه صد هزار تومان تشکیل میشود، اگر شرکت در پایان کار دویست هزار تومان بدهکار باشد، هر پنج شریک متضامناً مسئولیت پرداخت ۲۰۰ هزار تومان را خواهند داشت و طلبکاران میتوانند از هر یک از شرکا شکایت کنند و درخواست مورد نظر خود را خواستار شوند. یکی از نکاتی که در این نوع شرکت ها وجود دارد این است که در صورت تعقیب کیفری یکی از شرکا و مطالبه کلیه حقوق وی از مطالبه دیگری منع نمیشود. شریکی که کلیه دیون شرکت را میپردازد میتواند به یکی از شرکای خود رجوع کند و سهم زیان خود را به نسبت سرمایه ای که در شرکت داشته است وصول کند.
انتخاب نام شرکت تضامنی
شرکت های تضامنی همانند هر شرکت حقوقی باید نام معتبری برای خود انتخاب کند. این کار مجموعه مربوطه از سایر رقبا و همکاران متمایز خواهد شد. همچنین طبق قوانین تصویب شده، نام شرکت تضامنی باید دارای دو ویژگی باشد.اولین ویژگی این است که:
نام شرکت تضامنی باید شامل عبارت «تضامنی» باشد که این مورد الزامیست. واضح است که منظور از ذکر این عبارت، اطلاع اشخاص ثالث از نوع شرکت است که با در نظر گرفتن این عبارت، متوجه نوع مسئولیت شرکای شرکت شوند. همچنین باید دقت داشت که اصطلاح شرکت «تضامنی» به نام شرکت اشاره ندارد، این اصطلاح به نوع شرکت و فعالیت آن در میان دیگر مجموعه ها اشاره میکند. همواره تمامی مجموعه های تجاری طبق قوانین ممصوبه تجارت باید نوع شرکت را در قسمت نام شرکت حتما ذکر کنند. دومین ویژگی نام شرکت تضامنی این است که حداقل یکی از شرکا در نام شرکت ذکر شود. پس آنچه برای تکمیل ویژگی های نام شرکت تضامنی لازم است، ذکر نام یکی از شرکا است. در نتیجه ذکر نام همه شرکا لازم نیست هر چند امکان آن هست که نام هر یک از آن ها ذکر شود.
شرکای مربوط به شرکت تضامنی
این قسمت از مقاله شما را با مبحث شرکای شرکت تضامنی میتوان و عناوین مربوط به آن آشنا خواهیم کرد. پس همراه ما باشید. چند موضوع از جمله تعداد شرکا، شرایط شرکا، روابط شرکا با اشخاص ثالث و روابط شرکا با یکدیگر را مورد بحث قرار میدهیم.
تعداد شرکا در شرکت تضامنی
شرکای شرکت تضامنی در کمترین حالت ممکن دو نفر هستند که این مورد طبق ماده ۱۱۶ قانون اساسی صادر شده است. شخص حقیقی، حقوقی یا هر دو می توانند شرکای این شرکت باشند. همچنیین همه شرکای شرکت نیز میتوانند اشخاص حقیقی یا حقوقی یا ترکیبی از آن ها باشند. در قانون تجارت در خصوص حداکثر تعداد شرکای شرکت سهامی مقرری وجود ندارد و معلوم میشود که از نظر قانونگذار محدودیتی در این خصوص وجود ندارد. همچنین شرکت های تضامنی عموما با تعداد اندکی از اقوام و دوستان شکل میگیرند و دلیل آن وجود داشتن احساس مسئولیتپذیری و نیز مسئولیت تضامنی است که بر عهده شرکا وجود دارد و مستلزم داشتن آگاهی کافی و اعتماد کامل شرکا به هر یک میباشد که بسیار موضوع حائز اهمیتی است. دیگر اینکه بتوانند با توافق و هماهنگی کامل شرکت را اداره کنند و شرکت موفقی داشته باشند تا درگیر شکایت و مواجه با طلبکاران نشوند. ثانیاً با فرض اینکه شرکت بدهکار باشد و بتواندعدم پرداخت دیون و طلبکاران خود به برخی از شرکا برای دریافت مطالبات خود، این شرکا میتوانند پس از پرداخت به نسبت سهم سایر شرکا به آن ها مراجعه کنند.
شرایط شرکا در شرکت تضامنی
قانون تجارت هیچ شرطی برای شریک شدن شریک قید نکرده است و بر این اساس همه افراد میتوانند در شرکت شریک شوند. این موضوع را مواد ۱۳۹ و ۱۴۰ ق. م. ا نیز تأیید میکند که طبق مواد فوق امکان حضور غایب به عنوان شرکاء در شرکت تضامنی را فراهم میکند به این معنی که هر گاه یکی از شرکاء فوت کند دیگر در مجموعه شریک نمیباشد و شراکت او، بلافاصله منحل میشود ولی در صورتی که سایر شرکا و ورثه شریک فرد فوت شده تصمیم به بقای شرکت داشته باشند، این کار توسط ولی او انجام شود. همچنین مطابق ماده ۱۴۰ قانون مدنی، شرکت تضامنی به محض محجور شدن یک یا چند نفر از شرکا منحل نمیشود، اما منحل نشدن شرکت مستلزم رضایت قیم فرد فوت شده و شریک های دیگر شرکت است. مواد ۱۳۹ و ۱۴۰ ق. م. ا نیز اعمال میکند که شریک مشارکت در نظام حقوقی ایران تاجر محسوب نمیشود. چون تاجر نمیتواند نااهل باشد و یکی از شروط لازم برای تاجر بودن، وجود اهلیت است، دلیل آن این است که طبق ماده ۱ قانون تجارت، تاجر شخصی است که به معاملات تجارتی مشغول است و طبق عام.
مقررات مدنی شرط لازم برای هر معامله ای وجود اهلیت است. (بند ۲ ماده ۱۹۰ و ماده ۲۱۰ ق. م) شرکای تضامنی برخلاف نظام حقوقی ایران در اکثر کشورها تاجر محسوب میشوند و چون یکی از شرایط تاجر بودن داشتن اهلیت است. شرکت غایب در شرکت تضامنی جایز نیست و در صورتی که شریک تضامنی فوت کند و وراث صغیر وی بخواهند به مشارکت در شرکت تضامنی ادامه دهند، شکل مشارکت از تضامنی به تضامنی تبدیل میشود. نکته حائز اهمیت بعدی امکان شریک شدن شخص حقوقی بطور مثال شرکت های تجاری در شرکت تضامنی وجود دارد و در این مورد باید توجه داشت که علاوه برعدم منع قانونگذار از شرکت در شرکت های تضامنی، قاعده مندرج در اصل ۵۸۸ قانون اساسی نیز قانون اساسی را تصویب کرده است. این ماده اینگونه است که: « یک شخص حقوقی قادر است از تمام حقوق و تکالیفی که قانون برای افراد قائل شده است، برخوردار شود. بدون شک عضویت در شرکت های تجاری از حقوق انسان نیست.
ویژگی شرکت تضامنی
همراه ما باشید تا ویژگی های یک شرکت تضامنی را به طور کامل بررسی کنیم:
شروط مربوط به شرکت تضامنی
وجود حداقل دو یا چند شریک
برای ایجاد یک مشارکت، حداقل دو نفر باید منابع خود را به اشتراک بگذارند. البته طبق قانون مشارکت حداکثر محدودیت برای تعداد شرکا مشخص نشده است. با این حال، برخی از قوانین شرکت تصریح میکند که این تعداد باید کمتر از ده نفر باشد.
توافق
مشارکت در شرکت تضامنی، با توافق بین اشخاصی که مجاز به عقد قرارداد هستند ایجاد میشود. توافق بین شرکا می تواند کتبی، شفاهی و یا ضمنی باشد. در هر صورت، تمام موارد باید به طور دقیق و واضح در توافق نامه قید شده باشد.
مشاغل حقوقی
شرکا باید به صورت تضامنی فعالیت قانونی داشته باشند و انجام هیچ گونه فعالیت غیر قانونی جایز نیست.
ثبت شرکت
در برخی کشورها ثبت شرکت با مسئولیت محدود طبق قانون الزامی نیست. اما در صورت عدم ثبت شرکت، مزایای قانونی خاصی برای اشخاص حاصل نمیشود و عواقب اینعدم ثبت عبارت است از: شرکت نمیتواند در دادگاه علیه سایر طرفین برای حل و فصل دعاوی اقدام کند و در صورت بروز اختلاف بین شرکا، حل و فصل کنید و از نظر قانونی اختلاف در دادگاه امکانپذیر نیست.
تقسیم سود
در قرارداد مشارکت باید نحوه تقسیم سود و زیان بین شرکا مشخص شود. به عبارت دیگر، شرکا مشترکاً دارایی شرکت را در اختیار دارند و با انحلال شرکت، مابقی دارایی به نسبت مانده حساب سرمایه به آن ها واگذار میشود.
مسئولیت نامحدود
همه شرکا به طور مشترک و منفرد مسئول کلیه فعالیت های انجام شده توسط مشارکت هستند. به عبارت دیگر، در کلیه مواردی که دارایی شرکت برای ایفای تعهدات طلبکاران کافی نباشد، میتوان دارایی خصوصی شرکا را نیز ضمیمه کرد.
انتقال سود
یک شریک نمیتواند منافع خود را از شرکت جدا کرده مگر آنکه اینکار با تواقف همه شرکا انجام شود. شریک نماینده شرکت بوده و صلاحیت انتقال سود و منافع خود را به صورت یک طرفه به اشخاص خارج از شرکت ندارد. .
اعتماد و اطمینان متقابل
مشارکت در شرکت تضامنی بر پایه اعتماد متقابل و تفاهم بوده است به صورتی که هر عضو به نفع همه فعالیت کند. اگر اعتماد از بین برود، شرکت قطعا شکست خواهد خورد.
انحلال شرکت تضامنی
یکی از بارزترین دلایل انحلال شرکت تضامنی ورشکستگی آن است که اکثرا با آن مواجه میشوند. اما در صورت انقضای شرکت، رضایت کامل شرکاء و درخواست یکی از اعضا توسط دادگاه نیز امکان این وجود دارد که شرکت منحل شود. همچنین فوت یا ورشکستگی یکی از شرکای علنی میتواند از انحلال شرکت جلوگیری کند. تا زمان انحلال شرکت باید بدهی ها توسط شرکت پرداخت شود. در صورت انحلال شرکت، وام ها باید توسط شرکا پرداخت شود. هیچ یک از اعضا نباید خود را به بهانه اینکه بدهی بیش از سهم آن ها در شرکت است تبرئه کند. با انحلال شرکت و شناسایی دارایی آن ها در صورت باقی ماندن وام شرکا در پرداخت آن سهمی ندارند.
نحوه تشکیل شرکت تضامنی
برای شکل گیری شراکت نیازمند دو اصل مهم خواهیم بود:
تنظیم نامه برای تنظیم قانون شرکت
تمامی سرمایه نقدی شرکت باید پرداخت شده و همه ی سهام شرکت هم برآورد و به صورت غیر نقدی ارائه شوند.
شرکت های متعهد و دقیق، نیازی به ارائه اساسنامه نخواهند داشت. اما در شرایطی که قراردادی بین شرکا عقد میشود، رضایت طرفین شرط کار بوده و وظایف مربوطه نیز باید در اساسنامه تمام و کمال ذکر شوند. شرکا هم وظایف مختص خود را دارند که مهمترین آن ها در قسمت زیر لیست شده اند:
نامگذاری مجموعه
حل مسائل و مشکلات شرکت
مدت شرکت
شریک کردن شرکا در سود و زیان
اخذ ضوابط و مقررات برای فسخ شرکت یا فوت یکی از شرکاء
جمع بندی و نتیجه گیری
به مجموعه ای که در آن باید حداقل 2 نفر از شرکا به عنوان شریک معرفی شوند و منابع مالی و خدماتی در اختیار مجموعه و ذینفعان قرار دهند، شرکت تضامنی گفته میشود. در انتخاب نام این شرکت ها باید دقت شود و نام معتبری برگزیده شود. اعضای این مجموعه ها معمولا از بین اقوام، دوستان یا آشنایان نزدیک انتخاب میشوند. دلیل آن نیز وجود مسئولیت سنگینی به نام مسولی تضامنی است. در این مقاله تمامی موارد و مباحث مربوط به شرکت تضامنی به طور کامل توضیح داده شد و نیز میتوانید برای ثبت شرکت تضامنی و تمامی امور ثبتی مربوط به این مجموعه ها، از مجموعه ثبت کسرا کمک بگیرید که بهترین و مجربترین کارشناس های مرتبط با زمینه کاری شما را دارند.
تولید محتوا: کانون تبلیغاتی فرمو