برای ایجاد و راه اندازی شرکت قوانین و شرایط متفاوتی وجود دارد که هر نوع از شرکت‌ها با توجه به نحوه شکل گیری، سهام داری و اعضای هیئت مدیره، باید جزء یک شاخه حقوقی از انواع شرکت‌های تعریف شده در قانون باشند. یکی از این شاخه‌ها، شرکت‌های تضامنی هستند که افراد با تعهدات کامل و شناختی درست می‌توانند به تشکیل آن اقدام کنند. در جامعه ما و برای تعامل و تجارت، شرکت‌های تضامنی جزء قابل اعتماد‌ترین شرکت‌ها هستند. در این مقاله به تمام جزییات این نوع شرکت داری، از شروع و مراحل ثبت و مجوز تا مراحل قانونی و مالی و اعتباری می‌پردازیم. البته بخاطر استفاده از عبارات قانونی و آنچه عینا در قانون آمده، ممکن است قسمتی از مطالب پیچیده بیان شده باشد، که متخصصان ما در مجموعه ثبت کسرا سعی کرده اند در این مطلب به صورت روان و ساده تمام نکات را در رابطه با ثبت شرکت تضامنی به شما عزیزان ارائه دهند.
شرکت تضامنی چیست؟
در ابتدا باید به تعریف درستی از این واژه و شرکت برسیم. کامل‌ترین تعریف با جزییات همان است که در ماده 116 قانون تجارت بیان شده است:
شرکت تضامنی شرکتی است که در تحت اسم مخصوصی برای امور تجارتی بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می شود اگر دارایی شرکت برای تاديه تمام قروض کافی نباشد هر یک از شرکاء مسئول پرداخت تمام قروض شرکت است. هر قراری که بین شرکاء برخلاف این ترتیب داده شده باشد در مقابل اشخاص ثالث كان لم يكن خواهد بود.
این تعریف استفاده شده در قانون است. به بیان ساده‌تر می‌شود گفت یک شرکت تضامنی مانند یک شخص حقوقی عمل می‌کند، همه اموال افراد شریک در این شرکت پاسخگوی بدهی‌ها و هزینه‌های شرکت هستند. چرا که در تعریف شرکت تضامنی می‌بینیم که قانون صراحتا بیان می‌کند اگر شرکت به شخص ثالثی مقروض باشد، تمام شرکاء در قبال بدهی مسئول هستند و اگر شما به تمام شرکاء دسترسی نداشته باشید، می‌توانید تمام طلب خود را از همان‌هایی که حاضرند دریافت کنید. به عبارتی دیگر شرکت تضامنی نوعی از قرارداد است که طبق آن حداقل دو یا چند نفر باهم به توافق می‌رسند که در سود و ضرر یک تجارت مشخص شریک باشند.
در ادامه جزییات بیشتری از مسئولیت شرکاء و تعامل بین آنها را خواهیم گفت.
شرایطی که باید در نامگذاری شرکت تضامنی رعایت شوند
مثل هر دسته از شرکت‌ها که شما با آنها آَشنایی دارید از قبیل شرکت‌های سهامی یا شرکت‌های نسبی، شرکت‌های تضامنی هم نیاز به اسم دارند و هم باید نکاتی را رعایت کنند. ابتدا به قانون مراجعه می‌کنیم. ماده 117 قانون تجارت : در اسم شرکت تضامنی باید عبارت (شرکت تضامنی) و لااقل اسم یک نفر شرکاء ذکر شود. در صورتی که اسم شرکت مشتمل بر اسامی تمام شرکاء نباشد باید بعد از اسم شریک یا شرکایی که ذکر شده است عبارتی از قبیل (و شرکاء) یا (و برادران) قید شود.
در این دو خط از ماده 117 چند نکته بیان شده است. اول اینکه شما باید عبارت تضامنی همراه نام انتخابی شما به عنوان اسم شرکت بیاید. مثلا در سربرگ نامه‌ها، در قرارداد‌ها و تمام مواردی که قرار است اسم شرکت را بنویسید. همانطور که در شاخه‌های دیگر به همین شکل است و زمانی که یک شرکت سهامی را می‌خواهند نام ببرند می‌نویسند : شرکت سهامی عام …… یا شرکت سهامی خاص ….، پس رعایت این نکته الزامی می‌باشد. اما نکته دوم همراهی اسم یکی از شرکاء با اسم شرکت است. شما باید حداقل نام یک شریک را کنار اسم شرکت بیاورید. هرچند آوردن تعداد نام بیشتر موردی ندارد ولی اگر نام آنها به تفکیک ذکر نشد، قانون می‌گوید از عبارت و شرکاء یا و برادران استفاده کنید.
در مورد نکته دوم متاسفانه مساله‌ای وجود دارد که در بعضی شرایط باعث مشکلات می‌شود. مثلا در زمانی که فردی که اسم او به همراه اسم شرکت آمده است فوت می‌کند و یا از شراکت خارج شده و حق خود را در شرکت واگذار می‌کند. در این مواقع باید اسم شرکت تغییر کرده و به جای نام آن فرد، اسم شخص دیگری را قرار دهند.
تعریف و نام گذاری شرکت را به صورت خلاصه مرور کردیم، مساله بعدی تعداد، شرایط و نوع تعامل شرکاء می‌باشد.
تعداد شرکاء
اگر یک بار دیگر به تعریف بیان شده از قانون تجارت درباره شرکت تضامنی دقت کنید، در همان خط اول گفته شده است که : “شرکت تضامنی شرکتی است که در تحت اسم مخصوصی برای امور تجارتی بین دو یا چند نفر….” می‌بینیم که مستقیم اشاره شده است که بین دو یا چند نفر، پس حداقل برای ایجاد یک شرکت تضامنی دو نفر نیاز است و در مورد حداکثر آن، قانون محدودیتی را قائل نشده است. با این حال این شرکت‌ها با تعداد محدود و شناخته شده‌ای از افراد تشکیل می‌شود، زیرا همانطور که بیان کردیم هر فرد به تنهایی نیز باید پاسخگوی بدهی‌های شرکت باشد. پس انتخاب درست شریک و اعتماد اولیه برای تشکیل شرکت و ادامه حیات آن بسیار ضروری و مهم می‌باشد.
شرایط شرکاء
شما برای هر موردی از جزییات مربوط به شراکت در زمینه یک شرکت تضامنی باید ابتدا قانون تجارت را اصل قرار بدهید. همچنان که در تعریف مشاهده کردیم شرط و منعی برای شریک بیان نشده است و بر این اساس همه اشخاص می‌توانند به عنوان شریک در شرکت تضامنی فعال شوند. نکاتی در این قسمت هم وجود دارد از جمله فوت یک شریک و اینکه آیا بعد از فوت وضعیت شرکت به چه نحو خواهد شد. قانون در منحل شدن شرکت دخالتی نمی‌کند و مشکلی برای ادامه فعالیت شرکت وجود ندارد. در اینجا ماده 139 قانون تجارت اجازه می‌دهد شرکت در صورت رضایت سایر شرکاء و وراث متوفی به همکاری و ادامه شراکت، به فعالیت خود ادامه دهد و مسیر کاری و تجارتی خود را به پیش ببرد. از بیان توضیحات فرعی می‌پرهیزیم و برای نکته سنجی در زمینه شرایط شرکاء به این مورد هم اشاره می‌کنیم که منعی برای شراکت افراد حقوقی در یک شرکت تضامنی وجود ندارد.
شما با علم بر تعریف شرکت تضامنی و شرایط نام گذاری آن وارد شراکت در یک شرکت تضامنی می‌شوید. حالا سوال این است این ورود و همراهی با شرکت تضامنی چه نتایج مثبت و منفی را برای شما به همراه خواهد آورد؟
- نتایج مثبت : شما با ورود به یک شرکت تضامنی، مانند تمام شرکت‌های زیر مجموعه دیگر تقسیم بندی‌ها، از حقوق و مزایایی از جمله سود سالیانه شرکت، داشتن حق رای، حق اشتراک دارایی و مواردی از این قبیل، برخوردار هستید.
- نتایج منفی : شما با وارد شدن به یک شرکت تضامنی مسئولیت‌ها و تعهداتی در مقابل اشخاص ثالث که طرف حساب شرکت هستند، می‌باشید. چرا که ممکن است در زمانی دارایی‌های شرکت پاسخگوی بدهی به آنها نباشد و آنها برای دریافت طلب خود می‌توانند از هر فردی که شریک شرکت است شکایت کرده و طلب خود را اصول کنند. در کنار تعهد به اشخاص ثالث، زمانی که شما وارد شراکت در یک شرکت تضامنی می‌شوید نسبت به شرکاء خود نیز تعهداتی دارید. همچنین از نتایج منفی این نوع شراکت می‌شود به محدودیت‌هایی مانند ممنوعیت تجارت و ممنوعیت شریک شدن هم اشاره کرد.
بعد از انتخاب شرکاء در یک شرکت مبحث مهم آورده و سرمایه می‌باشد. سرمایه یک شرکت و شرایط آن نیز باید طبق قانون مشخص باشد و شفاف سازی‌های مالی انجام گرفته باشد. اما دو مورد درباره سرمایه بسیار مهم است، یکی مقدار سرمایه و دیگری نوع سرمایه، که در ادامه تیم مشاوره‌ای ثبت کسرا به توضیح این دو مورد می‌پردازد.
الف) مقدار سرمایه
مقدار سرمایه را می‌شود مانند تعداد شریک از قانون استنباط کرد تا برایمان مشخص شود به سرمایه حداقلی نیاز داریم برای شروع شرکت و محدودیت حداکثری آن چقدر می‌باشد؟
در توضیحات شرکت‌های تضامنی تاکید فراوان داشتیم به اینکه اسم یک شریک باید به همراه اسم شرکت آورده شود و همچنین تمام شرکاء ضامن شرکت می‌باشند و در صورت نداشتن دارایی مسئولیت بدهی‌ها را به عهده می‌گیرند. از همین رو می‌شود گفت شرکت‌های تضامنی براساس شخص معتبر هستند نه سرمایه و این نام اشخاص حاضر در آن شرکت‌ها می‌باشد که تضمین کننده امور شرکت است. پس با این استنباط و همچنین با توجه به اینکه در قانون از آورده حداقلی برای شرکت تضامنی سخنی بیان نشده است، می‌توانیم برداشت کنیم که با هر میزان سرمایه‌ای شما می‌توانید اقدام به راه اندازی شرکت تضامنی بکنید. اما این نکته ضروری است که در شرایط جوامع کنونی و پیچیدگی شناخت و تضمین افراد یک سرمایه حداقلی برای هر شرکتی تعریف شود که برای شرکت‌های تضامنی مبلغ 1،000،000 ریال در نظر گرفته شده است.
ب) نوع سرمایه
نوع سرمایه به سه حالت کلی تقسیم می‌شود: 1- تمام سرمایه نقدی باشد 2- قسمتی نقدی و قسمتی غیرنقدی باشد 3- تمام سرمایه غیر نقدی باشد.
در مورد اول که در شرکت تضامنی هم مانند تمام شرکت‌های دیگر می‌تواند تمام آورده و سرمایه اولیه نقدی باشد و هیچ مشکلی برای آن وجود ندارد. در حالت دوم که شما قسمتی از سرمایه به صورت غیر نقدی است می‌شود به ماده 118 قانون تجارت مراجعه کرد : شرکت تضامنی وقتی تشکیل می‌شود که تمام سرمایه نقدی تأدیه و سهم‌الشرکه غیر نقدی نیز تقویم و تسلیم شده باشد.
پس همانطور که می‌بینیم هیچ ایرادی در آن وجود ندارد و به انتخاب شرکاء می‌تواند سرمایه اولیه ترکیبی از نقدی و غیر نقدی باشد. اما در حالت سوم و اینکه آیا ممکن است تمام سرمایه شرکت تضامنی به صورت غیر نقدی باشد، در قانون منعی ایجاد نشده است و زمانی که شما در قانون ردی وجود نداشته باشد، می‌توانید آن را در نظر بگیرید. پس در این مورد نیز امکان سرمایه گذاری و آورده اولیه به صورت کامل غیر نقدی فراهم است.
ثبت شرکت تضامنی
شما برای وجهه بخشیدن به شراکت و برند شرکت خود و همچنین شفاف بودن تمام امور مالی و دارایی شرکت باید آن را ثبت کنید تا بتوانید از مزایای بیشتری برخوردار شوید. ثبت شرکت تضامنی مانند شرکت‌های دیگر مسیر و روند اداری خاص خود را دارد که باید انجام شود. از مزایای ثبت شرکت قانونمند شدن شرکت و ایجاد چارت سازمانی و موارد اینچنینی می‌باشد. از طرفی هم اگر شما شرکت خود را ثبت نکرده باشید، در صورت بروز مشکل و اختلاف، امکان پیگیری و شرایط قضایی بسیار سخت می‌شود.
تقسیم سود شرکت تضامنی
شرکت تضامنی پایه و اساس‌اش بر اعتماد در شراکت تشکیل می‌شود و اینکه تمام شرکاء متعهد بدهی‌های مالی شرکت هستند. اما این دلیل بر عدم قانون مداری نمی‌شود و با این فرض که اعتماد اولیه قابل قبول است و قرار دادی برای میزان سود و نوع تقسیم بندی آن نباشد. این کاملا اشتباه است و باید به طور کامل و شفاف میزان سود و نحوه تقسیم آن و درصدی که به هریک از شرکاء می‌رسد کاملا واضح و مشخص باشد. فقط در این صورت است که شما می‌توانید مدیریت کلی شرکت را داشته باشید و در صورت انحلال شرکت و یا جدا شدن یک شریک از شرکت، وضعیت مالی کاملا مشخص باشد.
قوانین مالیاتی شرکت‌های تضامنی
شرکت‌های تضامنی مانند تمام شرکت‌های دیگر باید دارای وضعیت مالیاتی شفاف و مشخص باشند که در پایان هر سال مالی گزارشات آن به طور کامل ذکر شده باشد و اظهار نامه مالیاتی آنها نشانگر پرداخت تمام مطالبات مالیاتی باشد. پس اینکه شما یک شرکت خانوادگی هستید یا یک فعالیت تجاری محدود دارید دلیلی بر عدم تعهد مالیاتی شما نمی‌شود و تمام قوانین در این زمینه ثابت و مشابه سایر تجارت‌هاست.
منحل شدن شرکت تضامنی
مانند هر کسب و کار و یا شراکتی، در شرکت تضامنی هم امکان اختلاف، مشکلات مالی، تغییر شرکاء و عدم اعتماد و همکاری بعدی و موارد این چنینی وجود دارد، اما باید بدانیم در چه صورت قانون منحل شدن یک شرکت تضامنی را تایید می‌کند. پس به ماده 136 قانون تجارت مراجعه می‌کنیم جایی که بیان شده است:
الف ) در صورت رضایت تمامی شرکاء : در این مورد گفته شده است تمام شرکاء و اگر میزان حداقلی مخالف انحلال شرکت باشند، شرکت منحل نمی‌شود.
ب ) فوت یکی از شرکاء
پ) تقاضای یکی از شرکاء با ادله محکم که حکمیت بپذیرد
ت) فسخ یکی از شرکاء مطابق با ماده ۱۳۷
ث) ورشکستگی یکی از شرکاء
جمع بندی مبحث شرکت تضامنی
تیم مشاوره‌ای ثبت کسرا در این مطلب به تعریف و جزییات مهم شرکت تضامنی پرداخت. همانطور که مطالعه کردیم، مشخص شد اساس این شرکت‌ها بر انتخاب شریک درست و قابل اعتماد استوار است و شما در صورتی می‌توانید یک شرکت تضامنی موفق و پر بازده داشته باشید که تعامل بین شرکاء قوی و قانونمند باشد. میزان سرمایه و نوع آن بررسی شد و موارد ثبت و مالیاتی نیز به اختصار توضیح داده شد. با این حال تیم مشاوره‌ای شرکت ثبت کسرا همچنان در تمامی مراحل همراه و پشتیبان شما خواهد بود و چه در زمینه مشاوره و چه در زمینه ثبت می‌توانید این همراهی را در هر لحظه کنار خود داشته باشید.
تولید محتوا: کانون تبلیغاتی فرمو
